preek Christus Koning 2014

PREEK VAN DE WEEK     CHRISTUS KONING  JAAR A Nootdorp Pijnacker 2014

 

LEZINGEN: EERSTE LEZING:  Ezechiel 34, 11-17   EVANGELIE:Mt.25,31-46

THEMA: Christus, Koning van 2015

 

PREEK

 

Vandaag loopt met het feest van Christus Koning het kerkelijk jaar ten einde. Over anderhalve maand ook het kalenderjaar 2014.

In 2000 hebben regeringsleiders van 189 landen, waaronder ook Nederland, afgesproken om vóór 2015 de belangrijkste wereldproblemen aan te pakken. Hoe luidden die millenniumdoelen precies? En wat is er van terechtgekomen? Er is zeker veel vooruitgang. Begin dit jaar liet een rapport van de VN de voortgang op de millenniumdoelen een gemengd beeld zien.

1. Het aantal mensen dat in extreme armoede leeft, moet tenminste tot de helft zijn teruggebracht. Dit millenniumdoel is gehaald. Ook is de halvering van het percentage mensen met honger in zicht.
2. In 2015 moeten alle kinderen in alle landen basisonderwijs volgen. Op dit punt is er aanzienlijke vooruitgang geboekt.
3. Gelijkwaardigheid van vrouwen moet worden gerealiseerd, ondermeer door gelijke participatie van jongens en meisjes in het onderwijs te realiseren voor 2005. Op dit punt is er aanzienlijke vooruitgang geboekt.
4. De sterftecijfers van kinderen onder de 5 jaar moeten in elk ontwikkelingsland zijn teruggedrongen met tweederde. Op dit punt is er nog een achterstand.
5. Het niveau van moedersterfte moet in elk ontwikkelingsland zijn teruggedrongen met driekwart. Dit doel gaat beter dan verwacht: in twintig jaar tijd is de moedersterfte wereldwijd vrijwel gehalveerd.
6. Voor het jaar 2015 zal een halt worden toegeroepen aan de verspreiding van HIV/Aids, malaria en andere ziekten. Op dit punt is er aanzienlijke vooruitgang geboekt. Helaas is de ebola-epidemie er weer bijgekomen.
7. Waarborgen van een duurzaam milieu door het integreren van duurzame ontwikkeling in nationaal beleid en programma’s en halvering van het aantal mensen zonder toegang tot veilig drinkwater. Dit laatste doel is in 2010 al gehaald. Maar achterstand is er nog wat betreft toegang tot sanitaire voorzieningen, behoud van biodiversiteit en terugdringen van CO2-uitstoot
8. Er wordt een mondiaal samenwerkingverband voor ontwikkeling gesloten, met afspraken over goed bestuur, de ontwikkeling van een open en eerlijk handels- en financieel systeem, het bevorderen van jongerenwerkgelegenheid, een oplossing voor het schuldenvraagstuk en de overdracht van nieuwe technologieën. Deze doelstellingen zijn zo vaag geformuleerd dat resultaat niet goed gemeten kan worden.

Als deze millenniumdoelen gerealiseerd worden, dan is deze wereld al een heel stuk meer koninkrijk van God. Dan kan Christus Koning zijn over hemel en aarde.

In Nederland wil de regering bevorderen dat er meer sociale samenhang komt onder burgers. Ze wil de eigen verantwoordelijkheid van jeugdigen en ouders ondersteunen evenals de mantelzorg en de vrijwilligers in de samenleving. De plaatselijke overheid moet de WMO en andere sociale wetten en voorzieningen uitvoeren en we spreken over een participatiematschappij.

Vanuit de sociale leer van onze kerk kunnen we dat van harte ondersteunen. De sociale leer van de kerk zegt immers dat iedere burger eigen verantwoordelijkheid draagt voor eigen leven én voor de samenleving, voor de medemens. Pas waar de burgers zelf niet in staat zijn de samenleving goed in te richten moet de overheid de burgers ondersteunen. We noemen dat het subsidiariteitprincipe. Privatisering van overheidsdiensten is dus niet tegen de leer van de kerk, maar de overheid zal wel moeten zorgen dat de zwakken in de samenleving niet uitgebuit of misbruikt worden.

Mensen, we leven in een zeer individualistische maatschappij en daarom lopen we het gevaar ook het evangelie heel individualistisch te verstaan. Alleen ons eigen zieltje redden door vroom en braaf te leven. Maar Jezus heeft ook gesproken tot de overheden, de Farizeeën en hogepriesters, de landvoogden en koningen van zijn tijd. Het evangelie geldt dus ook voor politici, burgemeesters en godsdienstleiders. We mogen geloof en politiek niet scheiden.

Ik heb een beetje gefantaseerd hoe het evangelie van vandaag over het Laatste Oordeel naar deze tijd toe herschreven zou kunnen worden. Het zou misschien zo luiden:

Jezus Christus zal eens plaats nemen in het Internationaal Gerechtshof en in de plenaire vergadering van de Verenigde Naties. Alle volken zullen voor Hem bijeengebracht worden en Hij zal ze in twee groepen scheiden. De menslievende volken zullen aan zijn rechterhand geplaatst worden en de imperialistische, oorlogszuchtige en corrupte volken aan zijn linker.

Dan zal Hij zeggen tot de volken aan zijn rechterhand: “In mijn land was hongersnood en jullie hebben mijn land te eten gegeven. Ik moest met mijn familie vluchten voor armoede en geweld en jullie land heeft ons opgenomen en asiel verleend. Door natuurrampen waren we al onze huizen en bezittingen kwijt, maar jullie land heeft inzamelingsacties gehouden. In mijn land waren epidemieën en jullie hebben artsen zonder grenzen gestuurd. In mijn land waren politieke gevangenen en jullie hebben met Amnesty International brieven geschreven voor hun vrijlating…..Jullie hebben de Fair Trade handel bevorderd en de Millenniumdoelen gerealiseerd en je aan het milieuverdrag van Kyoto gehouden. Wat jullie voor de armste volken hebben gedaan, hebben jullie voor Mij gedaan. Jullie mogen binnengaan in mijn hemels koninkrijk.”

Tot die aan zijn linkerhand zal Hij het tegenovergestelde zeggen: “Jullie hebben oorlogen gevoerd om de oliebronnen in bezit te krijgen, terroristische aanslagen gepleegd, armoede laten bestaan, jullie geld geïnvesteerd in wapentechnologie in plaats van medicijnen voor de 3^e wereld, jullie hebben woekerwinst gemaakt met producten uit de derde wereld. Gaat weg van mij, allen die onrecht bedreven of lieten bestaan.

Zo zou het evangelie vandaag misschien klinken.

 

Voor de realisering van die nieuwe wereld is het nodig dat we Christus als koning erkennen. Zonder christendom glijden we weer af naar het heidendom van primitieve volken waarin je net zo goed van mening kunt zijn dat het recht van de sterkste geldt. Waarom zou je een medemens niet mogen doden als je niet gelooft dat ieder mens een kind van God is, zijn schepsel en daarom van oneindige waarde? Als we geen geloof hebben in de openbaring van God, wie of wat bepaalt dan de normen en waarden? Dan is het logisch dat het recht van de sterkste weer gaat gelden, want biologisch gezien is de mens een dier, een beest.

Ongeloof op grote schaal leidt vanzelf tot anarchisme. Dat wil zeggen: een samenleving zonder principes. Een samenleving waarin alles getolereerd wordt in naam van de vrijheid. En dat schept de ruimte voor een dictatuur waarin een alleenheerser of groep haar wil oplegt aan het volk, omdat er geen meerderheid in het volk is die zich vindt in bepaalde normen en waarden. Of een dictatuur van een meerderheid die geen levensruimte meer biedt voor de minderheden.

 

In deze tijd van globalisering is het nodig dat we het evangelie ook gaan toepassen op grote schaal. Waar Jezus bijvoorbeeld zegt: bemint de naaste als uzelf, moeten wij ook zeggen: bemin het vaderland van de ander als je eigen vaderland. Als Jezus zegt in de bergrede: “verzamelt u geen schatten op aarde, maakt u niet bezorgd over wat ge zult eten of drinken of waarmee ge u zult kleden, maar zoekt eerst het rijk Gods en dan zal dat alles u er bij gegeven worden”, dan geldt dat ook voor een volk. Niet onze nationale economie mag het belangrijkste zijn in de politiek, maar de internationale ontwikkeling. Het is daarom zeer betreurenswaardig dat Nederland het budget voor ontwikkelingshulp fors omlaag schroeft en als een van de rijkste landen zich niet houdt aan de internationale afspraken hierover.

 

In de voetbalclubs halen we de beste spelers uit de hele wereld. En onze beste spelers spelen in het buitenland. Laten we dan ook op politiek vlak meer internationaal gaan denken.

Winfried Kuipers