PREEK VAN DE WEEK 3e ZONDAG VEERTIGDAGENTIJD 2013 JAAR C
Bergschenhoek en Berkel
LEZINGEN: Exodus 3, 1-8a en 13-15 EVANGELIE: Lukas 13,1-9
THEMA: Een 2e kans.
Stel je voor: je hebt een bedrijf met personeel. Op een dag belt de reclassering met de vraag of je een jongeman in dienst wil nemen die net uit de gevangenis komt. Hoe reageer je dan? Misschien moet je wel even slikken, maar als we christen zijn dan moeten we zo iemand een kans geven.
In 2009 is het Bajesbrevier uitgekomen: een bezinningsboek voor gevangenen. Bij het evangelie van vandaag, over de vijgeboom die geen vrucht draagt, heeft de auteur, Walther Burgering, de volgende meditatie geschreven:
Op de een of andere manier geef je geen vruchten; geef je geen goede werken. Op de een of andere manier wil het niet lukken om op het goede spoor te blijven.
En dan is er iemand die zegt: “Wat heb ik aan zo’n mens? Wat heb ik aan iemand die er een zootje van maakt? Wat heb ik aan die man of aan die vrouw die mij alleen maar geld kost en zelf niets goeds voorbrengt? Ik wil dat in deze mens geen tijd, geen geld en geen energie meer gestoken wordt. Dat is toch zonde van alle moeite!”
Maar dan is er nog een ander. Een ander die de boom die geen vruchten voortbrengt wat beter kent. En die ander zegt: “Aan deze boom, aan deze mens geen tijd meer besteden? Ach, toe, geef deze mens nog een kans. Wie weet wordt deze mens een goede mens. Wie weet brengt deze mens straks goede vruchten voort. Toe, geef hem nog een kans.”
De kerk is tegen de doodstraf omdat dit een nieuwe kans onmogelijk maakt. Een straf moet altijd de mogelijkheid openhouden het aangerichte kwaad weer goed te maken. Zelfs in een gevangenis kan een gedetineerde wat goed maken door bijvoorbeeld deel te nemen aan de werkgelegenheid die er is. In de gevangenis krijgen de gedetineerden al een kans nuttig werk te doen. Het is niet verplicht, maar de meeste gevangenen maken wel gebruik van die werkgelegenheid.
In het evangelie hoorden we dat mensen naar Jezus toekomen met een verhaal over Galileeërs die op een beestachtige wijze door Pilatus vermoord waren. Pilatus had hun bloed vermengd met dat van hun offerdieren. De Partij voor de Dieren zou zeker tegen het offeren van dieren geprotesteerd hebben. Maar veel erger dan dierenoffers was natuurlijk de moord op die mensen. En die vermenging van bloed was een zeer diepe krenking van de joodse gevoelens. Want die vermoorde joden waren juist bezig met hun religieuze plichten: namelijk het brengen van offers.
Joden in die tijd dachten dat elk ongeluk, elke ziekte en elke moord een straf van God was.
Ook nu nog en ook christenen vragen zich bij tegenslag, ziekte of ongeluk nog wel eens af: “Wat heb ik verkeerd gedaan? Waarvoor straft God me?” Jezus maakt in het evangelie duidelijk dat we zo niet mogen denken. Ziekte, ongeluk, dood zijn geen straffen van God. Maar Jezus gebruikt deze voorvallen wel om de mensen te waarschuwen: als ze niet tot bekering komen, dan zullen ze op eenzelfde wijze omkomen.
Elke dag zien we op het journaal beelden van aanslagen in Syrie of dramatische moorden. Daarbij vallen veel onschuldige slachtoffers. We moeten de daders daarom wel opsporen en straffen. Maar al die tragische gebeurtenissen moeten ons ook aan het denken zetten: wat is er mis met onze samenleving? Hoe kunnen mensen tot dergelijke misdaden komen? Die misdadigers of terroristen, die hebben zich op één of andere manier niet thuis gevoeld in onze samenleving. Die hebben kritiek op onze samenleving. Het is wel goed om ons daarop te bezinnen en aan mistoestanden wat te doen. Anders zal het terrorisme en geweld alleen maar toenemen en steeds meer slachtoffers vragen.
God geeft ons die kans tot bezinning. Hij laat de vijgeboom nog een jaar staan. Hij laat de wereld nog bestaan in de hoop dat we de grond nog eens omspitten en bemesten en toch vruchten van liefde en vrede zullen voortbrengen.
De kerk houdt de veertigdagentijd om ons te bezinnen op de mistoestanden in onze wereld. Dit jaar vraagt de vastenactie onze aandacht voor en solidariteit met economische vluchtelingen uit Honduras. Zij worden vaak slachtoffer van criminaliteit in het buitenland. De landen waardoor zij vluchten, Guatamala en Mexico zijn ook arme landen, en als ze de VS bereiken worden ze vaak opgepakt en weer linea recta teruggebracht naar Honduras.
De vastenactie doet weer een beroep op onze vrijgevigheid om deze teruggekeerde vluchtelingen in Honduras een tweede kans te geven.
Deze week namen we afscheid van paus Benedictus XVI. Hij startte in november het Jaar van het Geloof. Hij schreef toen een brief met de titel Porta Fedei: de poort van het geloof.
Hij schreef daarin: “Het Jaar van het Geloof zal ook een gunstige gelegenheid zijn om intenser van de naastenliefde te getuigen. (…) Geloof zonder naastenliefde draagt geen vrucht en naastenliefde zonder geloof, zou een gevoel zijn dat voortdurend aan twijfel onderhevig is. Geloof en naastenliefde vereisen elkaar wederzijds, zodanig dat de ene door de andere zijn weg kan vervolgen.” (nr. 14).