PREEK VAN DE WEEK NIEUWJAARSDAG JAAR B 2016 Pijnacker en Bleiswijk
LEZINGEN: EERSTE LEZING: Galaten 4,4-7 EVANGELIE: Lucas 2,16-21
THEMA: positieve verwachting
PREEK
Een prachtige spreuk zegt: Elke pasgeboren baby komt met de boodschap ter wereld dat God nog niet ontmoedigd is.
Als we het verleden overzien dan moeten we helaas zeggen: het kwaad is onuitroeibaar. Er zijn altijd oorlogen geweest, geweld, onderdrukking, discriminatie, hebzucht, roekeloosheid in het verkeer en ga zo maar door. En het zal er altijd wel blijven. We noemen dat de erfzonde.
In het afgelopen jaar vielen er weer zoveel slachtoffers van door mensen bedreven kwaad: aanslagen in Brussel, in Nice, Ankara, Istanbul, Orlando, München en Berlijn, de oorlogen in Irak en Syrie. De 5000 vluchtelingen die weer verdronken op de Middelandse Zee. Als we dat elke dag op tv zien dan kun je gemakkelijk fatalistisch worden en denken: “ach, er is toch niets aan te doen. Laten we maar zoveel mogelijk politie op straat zetten en gevangenissen bijbouwen om zoveel mogelijk criminelen vast te zetten.” Positief nieuws was er ook: zoals uit Colombia, waar na 50 jaar de guerilla-oorlog van de Farc beëindigd werd.
Maar ook het geloof, de hoop en de liefde zijn onuitroeibaar. Steeds weer proberen dictatoren en politici het geloof, de hoop en de liefde in de samenleving uit te bannen, maar zij slagen daar niet in.
Ik heb een mooi gedicht gelezen over de hoop: “De hoop, zegt God, die verbaast me, die is verbazingwekkend. Dat de mensen zien hoe alles gaat, en dat ze geloven dat het morgen beter zal zijn, – dat ze zien hoe alles vandaag gaat en dat ze geloven dat het morgenochtend beter zal zijn, dat is verbazingwekkend. Het is het grootste wonder van mijn genade. Ik sta er zelf verbaasd van. Wat mij verrast, zegt God, dat is de hoop.” Het originele in dit gedicht is dat niet de mens, maar God zelf zich verbaast.
Geloof, hoop en liefde zijn de bronnen die de wereld kunnen verbeteren. Ze geven de mensen kracht om te werken aan een betere wereld. Van hoop en liefde zal niemand dat betwijfelen. Ook slechte mensen niet, alleen zijn zij er niet toe in staat om die deugden te beoefenen.
Maar van het geloof wordt de laatste jaren steeds meer gezegd dat het een oorzaak van ruzie, verdeeldheid, geweld en oorlog is. Wat moeten we daar op antwoorden? Helaas is het waar dat bepaalde stromingen in bepaalde godsdiensten oorzaak zijn van geweld en verdeeldheid. Dat zijn de fundamentalistische stromingen, die hun eigen menselijke visies voor Gods openbaring houden en eigen interpretaties van heilige Geschriften als de absolute en onweerlegbare goddelijke waarheid zien. Gelovigen die denken en spreken alsof ze God zelf zijn.
Wanneer we echter de boodschap van Jezus in alle eenvoud en niet geïndoctrineerd verstaan, als een kind, dan moeten we erkennen dat de kern van de Blijde Boodschap van Jezus is dat we elkaar lief moeten hebben, zelfs onze vijanden. Dat laat geen enkele ruimte voor geweld. En ook niet voor verdeeldheid wegens bepaalde geloofsvisies of Godsbeelden. Paulus schrijft in het Hooglied van de liefde in zijn brief aan de Korintiërs zo duidelijk: “Al heb ik het volmaakte geloof, dat bergen verzet, als ik de liefde niet heb, ben ik niets”. Het is goed om te geloven in een bepaalde waarheid en zelf aan bepaalde normen, regels en waarden vast te houden, maar het mag nooit een middel zijn om over anderen te oordelen en te veroordelen. Het geloof is een stok om op te leunen, maar niet om anderen mee te slaan.
Dus: het ware geloof zet aan tot liefde en overwint zo alle verdeeldheid.
Er worden geen criminelen geboren. Alleen maar lieve kinderen. Elk nieuw mensenkind is een onbeschreven blad. Het hangt in eerste instantie van de ouders, en in de verdere opgroei van de omgeving af, of een kind uitgroeit tot een goed of een slecht mens.
Ieder mensenkind dat geboren wordt neemt iets van de hemel mee naar de aarde. Paulus schrijft dat in zijn brief aan de Galaten. Hij gebruikt een beeld dat wij niet meer zo kennen, namelijk dat van slaven. In die tijd zuchtte men onder de strenge wetgeving die de burger elke vrijheid ontnam. Paulus schrijft dat Jezus ons bevrijd heeft van dat juk en dat we de rang kregen van zonen. Geen slaaf, maar zoon van de heer des huizes. Wij erven de Geest van God. We mogen ons net als Jezus kind van God noemen, zoon of dochter van God. En we zullen ieder mens als zodanig beschouwen, ook al is dat besef in de ander niet tot bewustzijn gekomen. Ook ongelovigen zijn kinderen van God, alleen beseffen ze het zelf niet.
Dit geloof geeft hoop voor de toekomst. Ook al zien we veel kwaad om ons heen, we blijven hopen dat het geloof en de liefde in meer mensen tot leven zal komen. Het onkruid is onuitroeibaar, maar de tarwe evenzeer. En beiden zullen opgroeien tot de oogst.
Aan het begin van een nieuw jaar kijken we als gelovigen naar de toekomst zoals ouders kijken naar een pasgeboren kind: het is een nieuw begin, het kan nog van alles worden. Kersverse ouders zijn altijd hoopvol gestemd. Alle ouders vinden de wereld door de geboorte van een kind een stuk zonniger geworden. Elke ouder verwacht bij een geboorte het beste voor de toekomst.
Een nieuw jaar is als een geboorte. We maken een nieuw begin. Een nieuwe start. Zoals je in het monopoliespel steeds weer over start komt, zo maakt een gelovige elk jaar en elke dag een nieuw begin.
Zoals in het verleden behaalde resultaten geen garantie zijn voor de toekomst, zo mogen in het verleden ervaren pijnen, mislukkingen, ongelukken en leed ook geen ontmoediging zijn voor de toekomst. God kijkt niet om, maar vooruit.
Laten we daarom het beste hopen van het nieuwe jaar en daar met nieuwe energie aan gaan werken. En het geloof bewaren dat God bij ons is als ons wat ergs overkomt, zoals een kind er ook op vertrouwt dat vader en moeder er zijn als ze onder het spelen valt en gewond raakt.