Laudato Si, loof God door milieubehoud.
PREEK 27E ZONDAG DOOR HET JAAR A 4 OKTOBER 2020 Nootdorp en Bergschenhoek
“Elk nadeel heb zijn voordeel” zei ooit Johan Cruyff. De voetbalstadions blijven weer een tijdje leeg. We moeten weer zoveel mogelijk thuiswerken. En sinds het voorjaar mogen we niet harder dan 100 rijden op de snelweg. Elk nadeel heeft zijn voordeel. Minder verbruik van brandstoffen. Minder luchtvervuiling. Het milieu wordt erdoor gespaard. Gods schepping. Gods wijngaard.
Vandaag is het feest van de heilige Franciscus. Franciscus, de man die zo van de natuur hield. De man die zo van zijn Schepper hield. De man die daarom de zon, de maan, de sterren, de vogels en de vissen, de dieren, het water, het vuur en de frisse lucht zijn broeders en zusters noemde in het Zonnelied. Met dit lied loofde hij God, de Schepper van alles, de eigenaar van de wijngaard waarin wij mogen leven en werken. Laudato Si, zo is de Italiaanse titel van dit lied. Laudato Si, o mi Signore. Geloofd zij U, mijn Heer.
Allerhoogste, almachtige, goede Heer,
U zij de lof, de glorie, de eer en alle zegening.
U alleen, Allerhoogste, komen ze toe
en geen mens is waardig U te vernoemen.
Geloofd zijt Gij, mijn Heer, met al uw schepselen,
bijzonder met Heer Broeder Zon.
Hij is de dag en uit zichzelf verlicht hij ons.
En hij is schoon en straalt met grote glans:
van U, o Allerhoogste, is hij het teken.
Geloofd zijt Gij, mijn Heer, door Zuster Maan en al de sterren,
die Gij geplaatst hebt aan de hemel, helder, edel en schoon.
Geloofd zijt Gij, mijn Heer,
door Broeder Wind, door Lucht en Wolk,
door klare Hemel en door elk soort Weer,
waardoor Gij aan uw schepselen onderhoud verschaft.
Geloofd zijt Gij, mijn Heer, door Zuster Water,
zo nuttig en deemoedig, kostbaar en kuis.
Geloofd zijt Gij, mijn Heer, door Broeder Vuur,
waarmee Gij onze nacht verlicht
Hij is schoon en blij, krachtig en sterk.
Geloofd zijt Gij, mijn Heer, door onze Zuster Moeder Aarde,
zij die ons voedt en leidt
en velerlei vruchten voortbrengt, met kleurige bloemen en gras.
Geloofd zijt Gij, mijn Heer, door wie vergeving schenken,
uit liefde tot U, en ziekte en moeilijkheden dragen.
Zalig die alles in vrede doorstaan,
want Gij, Allerhoogste, zult ze kronen.
Geloofd zijt Gij, mijn Heer, door Broeder lichamelijke Dood,
waaraan geen levend mens ontkomen kan.
Wee hen die in doodzonde sterven.
Maar zalig wie Gij in uw heilige wil gevestigd vindt,
de tweede dood zal hen niet deren.
Prijst en zegent mijn Heer.
En dankt en dient Hem met grote nederigheid.
Franciscus leefde uiterst sober en eenvoudig. De rijken van zijn tijd wilde niet naar hem luisteren. Daarom ging hij maar preken tegen de vissen en de vogels. Daarom is het vandaag op zijn feestdag ook werelddierendag.
Naar deze heilige heeft onze paus zich genoemd. Paus Franciscus heeft 5 jaar geleden de Encycliek Laudato Si uitgegeven. Daarin houdt hij een vurig pleidooi om zuinig te zijn op Gods schepping, op de natuur en het milieu.
Nr. 64 Als alleen al het feit dat wij menselijke wezens zijn, de mensen ertoe beweegt te zorgen voor het milieu waarvan zij een deel zijn, “voelen de Christenen in het bijzonder dat hun taken binnen de schepping en hun plichten ten aanzien van de natuur en de Schepper deel uitmaken van hun geloof”. Daarom is het een weldaad voor de mensheid en de wereld dat wij gelovigen beter de ecologische verplichtingen erkennen die voortvloeien uit onze overtuigingen.
Een citaat over de relatie tussen dier en mens. Ik ben er niet voor aan dieren gelijke waarde toe te kennen als aan mensen. Hulp aan vluchtelingen en hongerige mensen gaat voor mij boven medische zorg aan dieren. De paus zegt daarover in Laudato Si nr. 91:
“Een gevoel van innige gemeenschap met de andere wezens in de natuur kan niet authentiek zijn, als er tegelijkertijd in het hart geen tederheid, medeleven en bezorgdheid is voor de menselijke wezens. De inconsequentie van wie strijdt tegen de handel in dieren die dreigen uit te sterven, maar totaal onverschillig blijft voor mensenhandel, geen belangstelling heeft voor de armen of vastbesloten is een ander menselijk wezen dat hem niet aanstaat, te vernietigen, is duidelijk. Dat brengt de zin van de strijd voor het milieu in gevaar. Het is niet toevallig dat in het gezang waarin Hij God prijst, de heilige Franciscus toevoegt: “Wees geprezen, mijn Heer, om hen die vergeven om uw liefde”. Alles is met elkaar verbonden. Daarom is er een bezorgdheid voor het milieu vereist, die verbonden is met een oprechte liefde voor de menselijke wezens en een voortdurende inzet betreffende de problemen van de maatschappij.”
De paus schrijft verder onder andere over: Vervuiling, afval en wegwerpcultuur en klimaatverandering 20-26
- Het verlies van wouden en bossen houdt tegelijkertijd het verlies in van soorten die in de toekomst uiterst belangrijke hulpbronnen zouden kunnen zijn, niet alleen voor de voeding, maar ook voor de genezing van ziekten en vele diensten.
33 Ieder jaar verdwijnen er duizenden planten- en diersoorten die wij niet meer zullen kunnen kennen, die onze kinderen niet zullen kunnen zien, omdat ze voor altijd verloren zijn gegaan. De overgrote meerderheid sterft uit om redenen die te maken hebben met de een of andere menselijke activiteit.
34 Veel vogels en insecten die uitsterven op grond van de door de technologie geschapen giftige pesticiden, zijn bijvoorbeeld nuttig voor de landbouw zelf en het verdwijnen ervan zal moeten worden gecompenseerd met weer een technologisch ingrijpen, dat waarschijnlijk nieuwe schadelijke effecten ten gevolge zal hebben. De inspanningen van geleerden en technici die de door het menselijk wezen veroorzaakte problemen trachten op te lossen, zijn prijzenswaardig en soms bewonderenswaardig. Maar wanneer wij naar de wereld kijken, dan merken wij op dat dit niveau van menselijk ingrijpen, vaak ten dienste van het geld en het consumisme, in werkelijkheid ervoor zorgt dat de aarde waarop wij leven, minder rijk en mooi wordt, steeds meer begrensd en grijs, terwijl tegelijkertijd de ontwikkeling van de technologie en het aanbod voor de consumptie onbegrensd blijft toenemen. Zo lijkt het dat wij ons wijsmaken een onherhaalbare en niet terug te krijgen schoonheid te kunnen vervangen door een andere, door ons geschapen.
Andere onderwerpen: Ecologie van milieu, economie en maatschappij (138-142) Ecologische opvoeding en spiritualiteit (202-245): Opvoeden tot een bondgenootschap tussen mensheid en milieu. Helaas is er nu geen tijd om ook daarover te citeren. Maar uiteraard kunt u op internet de hele tekst van de Laudato Si. encycliek vinden.
Ik wil besluiten met het slot van de encycliek:
244 Samen met alle schepselen zijn wij op deze aarde op weg, God zoekend, omdat de wereld die zoekt wie haar heeft geschapen, wie haar een begin heeft gegeven, Hem zoekt die haar Schepper is”.