Gedoopt in water en Heilige Geest: alle christenen zijn één!
PREEK 2e zondag jaarcyclus A Bidweek voor de eenheid Gouda, Moordrecht en Haastrecht
LEZINGEN: Jesaja 49,3.5-6 ; 1 Kor. 1.1-13 Johannes 1,29-34
Broeders en zusters in het geloof, katholieken en gasten van onze zusterkerken,
We leven in een waterlandje.
Vaak maak ik fietsvakanties door Nederland. Een grote handicap zijn dan de rivieren en vaarten. Ze scheiden de stukken land en je kunt vaak niet rechtstreeks naar je doel toe fietsen. Je moet soms tientallen kilometers omrijden om een brug of een pondje te vinden, en op de fiets kost je dat al gauw 1 of 2 uur extra.
Maar ik heb ook wel eens in de bergen gefietst. En daar kom je de waterbronnen tegen. Boven in de bergen ontspringen ze. Uit de rotsspleten sijpelt het water en gaat op weg naar Nederland.
Waarom vertel ik dit allemaal? Omdat voor de oorspronkelijke bevolking van Minnesota water de waarde van het leven symboliseert. Native Americans hebben dit jaar de Bidweek voor de eenheid van de christenen voorbereid. Voor hen is water een bron van leven.
Afgelopen maandag vierden we het feest van de Doop van Jezus in het water van de Jordaan.
We zijn allemaal gedoopt met water. Dat was de bron van ons geloof, van ons christenzijn. We hoorden daarover in het evangelie. Ook Jezus liet zich dopen als begin van zijn openbaar leven, als bron van genade.
De christenen van Minnesota schrijven: “De hele schepping is doordrongen van Gods Geest, waardoor we allemaal verwant zijn. Ja, God heeft ooit het leven geschapen. En Hij schept het leven nog steeds. Hij schept de ziel in de mens. We zijn allemaal kinderen van één Vader, kinderen van God. Zowel gelovigen als niet-gelovigen zijn dat, maar wij gelovigen weten het. Jezus heeft het ons geopenbaard. Daarom noemen we ons christenen.”
Jezus stierf in Jeruzalem en daar ontstond dan ook de eerste christengemeente, uit joden. Maar Hij kwam niet alleen voor het volk van Israël, oftewel het joodse volk, maar Hij kwam voor alle volkeren op aarde. En zo ontstond het universele christendom en de wereldkerk. Door de doop zijn wij in die gemeenschap opgenomen.
Maar helaas, de christenen zijn in de loop der eeuwen verdeeld geraakt. Grote brede ondoorwaadbare rivieren van meningsverschillen scheiden ons. Af en toe zwemt er wel iemand over, gaat er iemand over van de ene kerk naar de andere, maar we blijven gescheiden.
Als je met iemand op stap bent, bijvoorbeeld in een bos, in een winkelcentrum of in een pretpark, en je raakt elkaar kwijt, dan is het verstandig om terug te gaan naar de plaats waar je elkaar voor het laatst gezien hebt. Terug naar de bron zou je kunnen zeggen.
Als je twee stroompjes terug volgt, stroomopwaarts, dan komen ze weer bij elkaar. Als twee mensen elkaar zien aan weerszijden van een riviertje, dan kunnen ze bij elkaar komen door terug te lopen naar de bron. Als twee mensen uit elkaar gegroeid zijn, dan kun je de onenigheid oplossen door terug te gaan naar het begin van de problemen: wanneer is het begonnen, waardoor ontstond er wrijving, waar ben je uit elkaar gegaan? Terug naar het begin, terug naar de bron en van daar uit opnieuw beginnen.
Christenen die uit elkaar gegroeid zijn kunnen elkaar weer ontmoeten door terug te gaan naar de bron. Daarom moeten we ons meer bezinnen op Jezus Christus, zoals Hij door de bijbel tot ons komt. Terug naar de bron. Daar waren we nog één.
Johannes doopte met water ter vergeving van onze schuld. De apostelen doopten in naam van de drieëne God. Jezus doopte met de Heilige Geest. Er wordt nergens in de bijbel gesproken over een katholiek of protestants doopsel. Bestaat niet. Er was één geloof, één doop, één Heer Jezus Christus, één God en Vader van allen. (Ef 4,5-6) Terug naar de tijd dat er nog geen meningsverschillen waren over allerlei theologische zaken. En van daaruit opnieuw beginnen.
Als christenen zijn we gescheiden door brede rivieren. Laten we eerst maar eens erkennen dat we uit dezelfde bron putten.
Terug naar de bron is een lange en moeizame weg, bergopwaarts.
Misschien kunnen we een kortere weg bewandelen. Misschien kunnen we bruggen over de rivieren slaan. De naastenliefde is een brug. De naastenliefde overbrugt elk meningsverschil, elk wantrouwen, alle haat en onbegrip. Paulus schreef eens een brief aan de Korinthiërs, de Korinthiërs die toen al ruzie maakten over allerlei godsdienstige zaken. Hij schrijft daarin: “Al heb ik het volmaakte geloof, dat bergen verzet, als ik de liefde niet heb, ben ik niets”. Als we de liefde hebben, zijn we bij de bron. Want God is liefde. Hoe meer we drinken van deze bron, hoe meer we leven van dat levengevende water, dat zijn Woord is, des te dichter zullen we bij elkaar komen en leven als broeders en zusters.
Terug naar de bron.
De heilige Geest is een geest van liefde en eenheid. Hij maakt alle gelovigen één met de verrezen Heer en met elkaar. Alle verschillen in etnische achtergrond, cultuur en sociale status vallen weg. De heilige Geest brengt onder de gelovigen een eenheid van hart en geest tot stand. Hij helpt ons om alle gevoelens die de onderlinge verstandhouding moeilijk maken, te overwinnen. De grootste hindernis voor de eenheid is ons individualisme, de gehechtheid aan onze eigen ideeën en zienswijzen, aan onze eigen voorkeuren. Het egoïsme werpt barrières op die ons isoleren en die mensen die anders zijn dan wij, uitsluiten. ….
Laten we daarom proberen naar de stem van de heilige Geest te luisteren en op allerlei manieren te groeien in onderlinge gemeenschap. Allereerst op geestelijk niveau, door geen gehoor te geven aan alles wat een kiem van scheiding in zich draagt. We kunnen bijvoorbeeld onmogelijk verenigd zijn met Jezus en tegelijk in onmin leven met elkaar, ons egoïstisch gedragen, ieder onze eigen gang gaan, oordelen koesteren over anderen of hen misschien zelfs uitsluiten. Er is dus een nieuwe bekering tot God nodig. Hij wil ons verenigd zien.
De komende week zullen we weer de Gebedsweek voor de eenheid van de christenen vieren. Dit stimuleert ons om te bidden en onze banden van eenheid en liefde te versterken met onze broers en zusters die tot andere kerken behoren. Met hen hebben we het ene geloof en de ene geest van Christus, die we ontvingen bij onze doop, gemeenschappelijk.
Winfried Kuipers