DRIEKONINGEN 2021
INLEIDING
Vandaag vieren we driekoningen, oftewel: openbaring des Heren.
Want de aanwezigheid van de buitenlandse wijzen bij het kind van Bethlehem maakt ons duidelijk, openbaart ons, dat dit kind de Koning is van alle volkeren, rassen en talen. De drie koningen brachten Jezus hulde. Ook wij willen dat hier doen. Daarvoor zijn we samengekomen. De drie koningen gaven Hem goud, wierook en mirre.
Wij willen geven: ons hart, onze geest, ons leven. Maar omdat we daarin nogal eens tekortschieten belijden we eerst onze schuld.
PREEK DRIEKONINGEN
In Amsterdam wordt Maria vereerd als Onze Lieve Vrouw van alle volkeren. In de vorige eeuw zou een vrouw, Ida Peerdeman, verschijningen hebben gehad van Maria als Onze Lieve Vrouw van Alle Volkeren. Ik las in het Nederlands Dagblad dat de bisschop van Haarlem-Amsterdam, Jan Hendriks, toegegeven heeft dat het Vaticaan al in 1974 deze verschijningen niet erkend heeft. Maar de titel onze Lieve Vrouw van Alle Volkeren mag wel aan Maria gegeven worden. Want Jezus, het kind van Maria, kwam op aarde om de liefde van God de Vader aan alle volkeren bekend te maken.
Dat is ook de boodschap van de lezingen van vandaag op het feest van de Openbaring des Heren.
De eerste lezing wordt gebruikt als een voorafbeelding van het evangelie. Jesaja spreekt in een tijd dat Jeruzalem verwoest was en de bevolking deels in ballingschap weggevoerd was. Jesaja noemt dat de duisternis. Maar hij voorspelt dat er weer licht zal opgaan over Jeruzalem. Dat doet denken aan de ster van Bethlehem. Jesaja voorspelt dat andere volken en koningen op dat licht af zullen komen. Zij zullen de schatten der zee aan Jeruzalem afdragen. Daarmee wordt natuurlijk handelswaar bedoeld die grotendeels over zee aangevoerd werd en deels met kamelen.
Sjeba, Seba of Saba komt nog vaker in de bijbel voor: Psalm 72 (tussenzang) en 1 koningen 10: de koningin van Sjeba kwam ooit naar koning Salomon om te luisteren naar zijn wijsheid. Zij kwam met een zeer groot gevolg, met kamelen, beladen met zeer veel goud en edelstenen als geschenken. Zij gaf Salomon 4200 kg goud cadeau. Bij Jesaja komen alle bewoners van Sjeba naar Jeruzalem. Zij voeren goud en wierook aan.
Het koninkrijk Seba lag vermoedelijk in het huidige Ethiopië of Jemen.
Jezus noemt de koningin van Sjeba ook een keer: nadat Farizeeën en Schriftgeleerden Jezus hadden beschuldigd van medewerking aan de duivel en een teken vragen, antwoordt Jezus: bij het laatste oordeel zal de koningin van Sjeba opstaan samen met dit geslacht en het veroordelen want zij is gekomen van het einde der aarde om de wijsheid van Salomon te horen. En zie, hier is meer dan Salomon”. (Mattheus 12,42)
Jezus is altijd arm gebleven, maar heeft zijn leven gegeven, voor het joodse volk en voor de heidense volkeren. Hij heeft de kinderen van God weer bij hun hemelse Vader terug willen brengen.
— De drie Wijzen uit vreemde cultuur boden hun geschenken aan. De drie wijzen worden gezien als vertegenwoordigers van alle volkeren, van de drie continenten namelijk, die toen bekend waren: Azië, Afrika en Europa. Vandaar twee blanke en een zwarte koning.
— Evangelisatie: met respect voor andere culturen: daarin zitten waardevolle dingen die het christendom kunnen verrijken.
— Vaticanum II over missie ( Ad gentes nr.22 ) :
“Naar het voorbeeld van het kerstgebeuren nemen de jonge kerken in een wonderlijke ruil alle rijkdommen van de volken op. Zij ontlenen aan de gewoonten en overleveringen, aan de wijsheid en de leer, aan de kunsten en de wetenschappen van hun volken al hetgeen kan bijdragen tot de belijdenis van de eer van God en tot de juiste ordening van het christelijk leven. … Zo zal het christelijk leven aan het karakter en de aard van iedere cultuur aangepast worden en de bijzondere overleveringen zullen tezamen met de eigen gaven van ieder volk in de katholieke eenheid worden opgenomen.”
Bijvoorbeeld het dansen in de Afrikaanse liturgie.
— In deze tekst wordt er alleen nog over gesproken dat de jonge kerken de rijkdommen van de cultuur van hun eigen land overnemen. Na Vat.II is deze gedachte verder ontwikkeld en beseffen we dat de oude kerken van het westen ook verrijkt kunnen worden met de geestelijke en sociale rijkdommen van niet-westerse culturen.
— Steeds meer vluchtelingen, gastarbeiders, buitenlanders en vreemdelingen vestigen zich in onze samenleving. We kijken er wel eens angstig tegenaan. Beter is het contact te zoeken en hierin kansen te zien voor de eenwording van de wereld. Christenen uit andere werelddelen kunnen ons hun culturele rijkdommen overdragen: zoals gastvrijheid, vrijgevigheid, zorg voor ouderen, vertrouwen op Gods voorzienigheid, optimisme, genieten van het moment van nu, gemeenschapsgevoel, gospel en lofzang.
— Zo zal ook het westerse christendom uitgezuiverd en versterkt worden als we de dialoog met anderen culturen en volken durven aangaan.
— Er zijn al veel priesters uit de jonge kerken hierheen komen. Vietnamezen, Zuid-Amerikanen, Poolse en Afrikaanse priesters. Staan we ervoor open? Wie weet ontdekken we in hen de wijzen uit het oosten van de 21e eeuw.
SLOTWOORD:
De drie wijzen gaven goud, wierook en mirre als geschenk.
Ik las een berichtje op facebook: “Wat zijn dat nu voor geschenken, voor een baby? Je kunt toch veel beter pampers, knuffel en speentje geven?”
Nee hoor. Met het goud konden Maria en Jozef hun reis en verblijf in Egypte betalen, met de wierook konden de stank van poepluiers verdrijven en met mirre is een vaccin tegen corona.
Er zijn in Mesopotamië medische teksten gevonden die stammen uit 1700 voor Chr. waarin o.a. het gebruik als mondverzorging in combinatie met aluin vermeld werd. Bij de Egyptenaren werd mirre samen met honing toegepast in pleisters voor de verzorging van wonden.
Vaak wordt Mirre aan het vee gevoerd omdat het de melkproductie en kwaliteit gunstig zou beïnvloeden.
Zoals ook in Somalië waar het aan kamelen gegeven wordt om de melkopbrengst te verhogen.
De wijzen uit heet oosten hadden dus een vooruitziende blik